Wyrażenia przyimkowe

Polacy chodzą do szkoły, a Holendrzy siedzą na szkole. My jesteśmy  w pracy i słuchamy radia, oni są na pracy i słuchają do radia. Stałe połączenia czasowników lub rzeczowników z przyimkami to kolejne wyzwanie dla uczących się holenderskiego. Jak widać dosłowne tłumaczenie polskich zwrotów nie zawsze się sprawdza, dlatego tutaj znajdziecie najczęściej używane niderlandzkie wyrażenia przyimkowe z przykładami pogrupowane według przyimków.

aan

aan de ene kant... aan de andere kant... - z jednej strony... z drugiej strony...
Aan de ene kant wil ik graag  op vakantie naar het buitenland, aan de andere kant wil ik een nieuwe auto kopen, dus ik moet geld sparen. Z jednej strony chcę wyjechać za granicę na wakacje, z drugiej strony chcę kupić nowe auto, więc muszę zbierać pieniądze.

aandacht geven aan -  zwracać uwagę na, obdarzać uwagą kogoś lub coś
Hij geeft veel aandacht aan zijn kinderen.  On poświęca swoim dzieciom dużo uwagi.

gebrek aan - brak czegoś, niedobór
Een gebrek aan vitamine D kan levensgevaarlijk zijn. Niedobór witamy D może zagrażać życiu.

gewend zijn aan - być przyzwyczajonym do
Mat is gewend aan winnen. Mat jest przyzwyczajony do wygrywania.

herinneringen hebben aan - mieć wspomnienia z
Ik heb veel leuke herinneringen aan mijn jeugd. Mam wiele przyjemnych wspomnień z mojego dzieciństwa.

tijd besteden aan - poświęcać czas na
Jan besteedt veel tijd aan zijn dochter. Jan poświęca swojej córce dużo czasu.

verslaafd raken aan - uzależnić się od
Hij raakt verslaafd aan sigaretten. Uzależnił się od papierosów.

zich aanpassen aan - dopasować się, dostosować
Als jij in Nederland woont, moet jij je aan de Nederlandse cultuur aanpassen.
Jeśli mieszkasz w Holandii, musisz się dostosować do holenderskiej kultury.

bij

logeren bij - nocować u
Vandaag logeer ik bij mijn vriendin. Dziś śpię u mojej przyjaciółki.

op bezoek gaan bij - iść z wizytą do
Hij ging op bezoek bij zijn tante Chantal. Poszedł z wizytą do swojej cioci Chantal.

in

in ieder geval - w każdym razie
Ik weet nog niet of ik morgen of overmorgen vrij kan nemen, in ieder geval zie ik je nog deze week. 
Jeszcze nie wiem, czy jutro czy tez pojutrze będę miła wolne, ale w każdym razie spotkamy się jeszcze w tym tygodniu.

met

meedoen met - robić coś z kimś, współpracować
Robin, wil je even met jouw groep meedoen? Robin, czy możesz współpracować ze swoją grupą?

rekening houden met - liczyć się z
Jij moet ook rekening met de kosten houden. Musisz się również liczyć z kosztami.

stoppen met - skończyć z
Wil je stoppen met roken? Chcesz skończyć z paleniem?

te maken hebben met - mieć do czynienia
Als je met kinderen te maken hebt, moet jij geduldig zijn. Jeśli masz z dziećmi do czynienia, musisz być cierpliwy.

naar

kinderen naar bed brengen - kłaść dzieci spać
Om acht uur brengt moeder haar kinderen naar bed. O ósmej matka kładzie swoje dzieci do łóżka.

luisteren / kijken naar - słuchać/ patrzeć
Ik luister vaak naar de radio. Słucham często radia.

onder

onder controle houden - mieć pod kontrolą
Hoe kan je je uitgaven onder controle houden? Jak możesz kontrolować swoje wydatki?

op

effect hebben op - mieć konsekwencje dla, wpływ na
Daglicht heeft een positief effect op onze gezondheid. Światło dzienne ma pozytywny wpływ na nasze zdrowie.

dol zijn op - zwariować na punkcie, przepadać za
Kleine meisjes zijn meestal dol op poppen.  Małe dziewczynki zazwyczaj przepadają za lalkami.

indruk maken op - robić wrażenie na
Hij wilde indruk maken op zijn vriendin. Chciał zrobić wrażenie na swojej dziewczynie.

invloed hebben op - mieć wpływ na
Ik heb helaas geen invloed op hem. Nie mam niestety na niego wpływu.

op school zitten - chodzić do szkoły
Hij zit op basisschool "Het rijm". Hij zit op groep drie. On chodzi do szkoły podstawowej "Het rijm". Jest w trzeciej klasie.

richten op - koncentrować się na, kierować na
Alle ogen waren op Jan gericht. Wszystkie oczy były skierowane na Jana.

op werk zijn - być w pracy
Waar ben je nu? Op het werk? Gdzie jesteś teraz? W pracy?

over

beslissingen nemen over - podjąć decyzję dotyczącą
Mijn moeder heeft de beslissing over mijn nieuwe school genomen. Moja matka podjęła decyzję na temat mojej nowej szkoły.

tegen

actie voeren tegen - prowadzić akcję przeciw
Politie voert actie tegen dieven. Policja prowadzi akcję przeciwko złodziejom.

vechten tegen - walczyć z
Henk vecht  jarenlang tegen een zware depressie. Henk walczy od lat z ciężką depresją.

verzekerd zijn tegen - być ubezpieczonym na wypadek
Ben je verzekerd tegen waterschade aan je woonhuis? Jesteś ubezpieczony na wypadek zalania domu?

tot

toegang krijgen tot - uzyskać dostęp do
Met het wachtwoord krijg je toegang tot het systeem. Z hasłem masz dostęp do systemu.

van

afhankelijk zijn van - zależeć od
Dat is afhankelijk van je inkomsten. To zależy od twoich dochodów

gek worden van - wariować od czegoś
Ga weg met je trompet! Ik word gek van zo'n kabaal. Idź gdzie indziej z tą twoją trąbką. Wariuję od tego hałasu.

foto's maken van - robić zdjęcia czemuś
Zij heeft prachtige foto's van de bergen gemaakt. Ona zrobiła piękne zdjęcia gór.

lid worden van - zostać członkiem
Nu word je lid van onze club. Teraz stajesz się członkiem naszego klubu.

met behulp van - z pomocą
Met behulp van een aarts kan je afvallen. Z pomocą lekarza możesz schudnąć.

onder leiding van - pod kierownictwem kogoś
De koor bestaat uit 60 leden onder leiding van dirigente Anneke van de Velde.
Chór składa się z 60 członków pod przewodnictwem dyrygentki Anneke van de Velde.

ontslag krijgen (nemen) van het werk - dostać (złożyć) wymówienie w pracy
Alan heeft ontslag  van het werk genomen, omdat hij al genoeg van zijn baas had. Alan złożył wymówienie w pracy, bo miał już dosyć swojego szefa.

overnemen van - przejąć od
Hij heeft dit bedrijf van zijn vader overgenomen. On przejął ten zakład od swojego ojca.

spijt hebben van - żałować czegoś
Ik heb dingen gedaan waar ik spijt van heb. Zrobiłem rzeczy, których teraz żałuję.

verstand hebben van - mieć pojęcie o, rozumieć
Ik heb echt geen verstand van laptops. Nie mam bladego pojęcia o laptopach.

voor

actie voeren voor - prowadzić akcję na rzecz, dla
Stichting AAP voert actie voor uitheemse dieren. Fundacja AAP prowadzi akcję na rzecz egzotycznych zwierząt.

bang zijn voor - bać się
Mijn zoon is bang voor honden. Mój syn boi się psów.

gevoelig zijn voor - być wrażliwym na
Mijn zus is gevoelig voor stress. Moja siostra jest wrażliwa na stres.

zorgen voor - dbać o
Ik moet voor mijn oma zorgen. Muszę dbać o moją babcię.

6 komentarzy:

  1. prosze o wiecej takich tekstow pozdrawiam redakcje...

    OdpowiedzUsuń
  2. przy "met" jest (chyba) literówka tzn. jest napisane "wpółpracować"

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo ładnie jest to rozpisane :) czasami mam problem z wymową niektórych wyrazów. Pozdrawiam, Agata

    OdpowiedzUsuń
  4. Witam, logeer - jak mówi mój mąż Holender, to słowo znaczy coś więcej niż nocować (dłuższy pobyt)

    OdpowiedzUsuń
  5. Witam pierwszy blog dla mnie zrozumiały prosze Panio o perfektum już imperfektum u pani znalazłam ale wszystko sie mi miesza pozdrawiam Aga

    OdpowiedzUsuń

Podziel się ze mną swoją opinią - z przyjemnością przeczytam Twój komentarz :) Podpisz się jednak proszę, zwłaszcza jeśli oczekujesz odpowiedzi.