Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone w języku niderlandzkim

Czasowniki rozdzielnie złożone to ewenement, który na pierwszy rzut polskiego oka bądź ucha jest nielogiczny. Jak bowiem można mówić: Ja dzwonię do ciebie jutro za. Tak bowiem brzmiałoby dokładne tłumaczenie niderlandzkiego zwrotu Ik bel je morgen op ;) Zostawmy jednak literalne tłumaczenia i przyjrzyjmy się gramatycznej konstrukcji czasowników rozdzielnie  i nierozdzielnie złożonych. 

Czasowniki rozdzielnie złożone - scheidbare werkwoorden
Te czasowniki składają się z przedrostka aan-, op-, mee-, door-, uit-, tegen-, terug-, i czasownika. Np.:
aankomen - nadchodzić, przychodzić
meegaan - iść razem
opgeven - poddać się, zaniechać, odpuścić

W zdaniu zaś przedrostek oddziela się od czasownika i ląduje na końcu zdania. Np.:
Ga je mee? - Idziesz z nami?
Geef nooit op! - Nigdy się nie poddawaj!

Jeśli używamy czasu przeszłego (np.: het perfectum), między przedrostkiem a czasownikiem staje jeszcze cząstka ge-. Np.:
Ik heb het al teruggegeven. - Już to oddałem.

Czasowniki nierozdzielnie złożone - onscheidbare werkwoorden
Te czasowniki są na stałe zrośnięte z przedrostkami takimi jak om-, onder-, over-, vol-. Np.:
omhelzen - objąć
ondervragen - przepytywać, przesłuchiwać
overtuigen - przekonać

W zdaniu więc taki czasownik wygląda tak:
Ik omhels je met mijn armen. - Obejmuję cię ramionami.
De politie heeft hem ondervraagd. - Policja go przesłuchała.
(Widać, że przedrostek tak zżył się z czasownikiem, że nawet na cząsteczkę ge- typową dla czasu het perfectum nie ma tu miejsca ;) )

Jak rozpoznać które czasowniki są rozdzielnie złożone a które nie? 
Niestety, nie zawsze można kierować się przedrostkiem, bo są wyjątki. Zawsze jednak można wsłuchać się w akcent. W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych akcent pada na przedrostek. Natomiast czasowniki nierozdzielnie złożone mają akcentowany sam czasownik. Trudno to może uchem od razu wychwycić, na szczęście są słowniki, które również wskazują, gdzie leży akcent w słowie.

To tyle gramatyki, a następnym razem będzie o karnawale :)

Żródło:
http://www.taalbeleid.ugent.be/popup_scheidbaar.html#Lijst:_onscheidbare_om-werkwoorden_
http://www.dutchgrammar.com/nl/?n=Verbs.Co04