Jak w Holandii upamiętnia się zmarłych?

W 80 blogów dookoła świata to projekt blogerów, którzy opisują to samo zagadnienie z perspektywy różnych krajów, języków i kultur. Ponieważ już niebawem listopad, w którym to w szczególny sposób wspominamy zmarłych – dzisiejszy temat będzie poświęcony zwyczajom związanym z pogrzebem i sposobom upamiętniania bliskich, którzy odeszli. Trochę poważniej niż zazwyczaj, jednak nie mniej ciekawie!

Najpierw pogrzeb

Pierwszym sposobem oddawania czci zmarłym – najbardziej indywidualnym i poruszającym - jest zazwyczaj pogrzeb lub mówiąc bardziej ogólnie – ostatnie pożegnanie, gdyż zmarli w Holandii coraz częściej są kremowani. Zdarzyło mi się raz uczestniczyć w pożegnaniu pewnej starszej pani – nazwijmy ją Joanna. Odwiedzałam ją w domu, kiedy była w ostatniej fazie choroby i bardzo się polubiłyśmy. Po jej śmierci rodzina zaprosiła mnie na uroczystości, które składały się z dwóch etapów. Najpierw kilka dni po śmierci miało miejsce osobiste pożegnanie i składanie kondolencji. W wyznaczonych godzinach można było przyjść do domu pogrzebowego, gdzie w małym, chłodzonym pomieszczeniu leżała trumna. Pokoik ten był bardzo osobiście urządzony – córki pani Joanny powiesiły tam zdjęcia z różnych okresów jej życia. To był czas na ostatnie indywidualne rozmowy ze zmarłą i na składanie kondolencji rodzinie. Czasem żałobnicy przynosili kwiaty, które ustawiano wokół trumny. Wyrazy współczucia zaś – spisane na kartkach – wręczali bliskim, ci ze swej strony zapraszali na kawę do sali obok. Serwowaniem napojów zajmował się dom pogrzebowy i był do tego przygotowany, gdyż w swojej bogatej ofercie usług oferował również organizację konselacji (stypy).

Drugi etap pożegnania – kilka dni później - miał charakter oficjalny i odbywał się w dużej auli, gdzie wokół trumny zgromadzili się wszyscy krewni oraz znajomi. Rodzina i najbliżsi przyjaciele przygotowali krótkie wystąpienia, w których opowiadali o zmarłej. Wspomnienia te były przeplatane fragmentami muzyki, a zakończone kilkusekundowym filmem z wakacji, na którym pani Joanna wypowiedziała tylko jedną kwestię: „To dopiero życie!”. Oczywiście odnosiła się ona do urlopu, jednak odtworzona w takiej chwili była podsumowaniem wszystkich 75 lat i na te słowa wielu z obecnych znów sięgnęło po chusteczki. Ostatnim elementem pożegnania było odprowadzenie trumny do krematorium. W tym uczestniczyła tylko najbliższa rodzina.

Po oficjalnym pożegnaniu wszyscy obecni zostali zaproszeni na nieformalne spotkanie do pubu, gdzie przy kuflu piwa lub filiżance kawy można było jeszcze raz wspominać panią Joannę w rozmowach z innymi i oglądać przygotowane wcześniej całe albumy z jej zdjęciami.

A co po pogrzebie?

To w dużej mierze zależy od religii wyznawanej przez zmarłego i od sposobu, w jaki został pożegnany. Holendrzy rzadko odwiedzają cmentarze, co po części jest spowodowane coraz większą popularnością kremacji. Groby są dosyć ubogo ozdobione w porównaniu do polskich. Wyjątek stanowią nagrobki dzieci – pełne zabawek, lalek, przytulanek i zdjęć. Nie wiem, jak wspominają zmarłych protestanci lub muzułmanie (których jest w Holandii coraz więcej), ale bardzo podobał mi się zwyczaj katolików, a mówiąc dokładniej – sposób, w jaki proboszcz miejscowej parafii katolickiej, do której należałam, upamiętniał zmarłych podczas wieczornej Mszy 1. listopda. Szczególną pamięcią były otaczane osoby, które odeszły w ciągu ostatniego roku. Podczas gdy lektor czytał ich nazwiska, bliscy wkładali jedną różę do wspólnego wazonu i zapalali małą świeczkę. Bardzo wzruszający moment. Oczywiście w większości polskich parafii byłoby to nie do zorganizowania ze względu na dużo większą liczbę pogrzebów.

I jak? Przebrnęliście przez wszystko do końca? J Tekst może nie za długi, jednak temat dla wielu bardzo trudny. A Wy macie swoje spostrzeżenia związane ze wspominaniem zmarłych w Holandii? Lub znacie ciekawe lokalne tradycje? Z chęcią przeczytam o tym w komentarzach!

Jeśli natomiast chcecie dowiedzieć się czegoś więcej na temat oddawania czci zmarłym w innych kulturach, zapraszam do odwiedzenia pozostałych blogów:

Francja

Francais-mon-amour: Sprawa życia i śmierci

http://francais-mon-amour.blogspot.com/2014/10/sprawa-zycia-i-smierci-w-80-blogow.html

Blog o Francji, Francuzach i języku francuskim: Dzień Wszystkich Świętych we Francji

http://francuski-przez-skype.blogspot.com/2014/10/wszystkich-swietych-we-francji.html

Love For France: Wszystkich Świętych na paryskim Père-Lachaise
http://loveforfrance.majakka.pl/wszystkich-swietych-na-paryskim-pere-lachaise/

Niemcy:

Willkommen in Polschland: Niemieckie cmentarze

http://polschland.blogspot.com/2014/10/niemieckie-cmentarze.html

Blog o języku niemieckim: Słownictwo związane z przemijaniem.

http://languageflirt-de.blogspot.com/2014/10/w-80-blogow-dookoa-swiata-sownictwo.html

Niemiecka Sofa: Jak w Niemczech upamiętnia się zmarłych?

http://niemieckasofa.pl/2014/10/niemczech-upamietnia-sie-zmarlych/

Norwegia:

Pati Norway: Jak w Norwegii upamiętnia się zmarłych?

http://patinorway.blogspot.ch/2014/10/134-jak-w-norwegii-upamietnia-sie.html 

Rosja:

Rosyjskie śniadanie: Jak w Rosji upamiętnia się zmarłych?

 http://www.rosyjskiesniadanie.pl/w-80-blogow-dookola-swiata/swieto-zmarlych-w-rosji/

Szwajcaria:

Szwajcaria moimi oczami: Znani pochowani w Szwajcarii

http://szwajcarsko.blogspot.com/2014/10/znani-pochowani-w-szwajcarii.html 

Szwajcarskie Blabliblu: W Szwajcarii jest niezwykle nawet po śmierci.

http://szwajcarskie-blabliblu.blog.pl/2014/10/25/odrodzeni-po-smierci-w-drzewie-czy-w-szumie-wiatru/

Szwecja:

Szwecjoblog: Jak w Szwecji mówi się o śmierci?

http://szwecjoblog.pl/2014/10/jak-w-szwecji-mowi-sie-o-smierci.html

Wielka Brytania: 

English-nook: Przemijanie po angielsku 

http://english-nook.blogspot.com/2014/10/w-80-blogow-dookoa-swiata-przemijanie-w.html 

English-at-tea: Dzień Wszystkich Świętych w Anglii

http://english-at-tea.blogspot.com/2014/10/jak-upamietnia-sie-zmarych-w-anglii.html

Wietnam: 

Wietnam.info: Jak w Wietnamie upamiętnia się zmarłych?

http://www.wietnam.info/2014/10/jak-w-wietnamie-upamietnia-sie-zmarych.html

Jeśli sam jesteś blogerem kulturowym lub językowym i chciał(a)byś dołączyć do naszego projektu - napisz do nas:  blogi.jezykowe1@gmail.com