środa, 25 lutego 2015

Holenderski alfabet

Witajcie w kolejnej odsłonie projektu W 80 blogów dookoła świata!  Dziś zapraszam Was na holenderski alfabet czyli moje bardzo nieobiektywne skojarzenia z Holandią poukładane według liter. A na końcu jak zawsze znajdziecie  drogowskazy do alfabetów innych blogerów. No to zaczynamy od A jak...

Appelstroop - syrop jabłkowy
Gęsta, galaretowata i bardzo słodka masa z lekkim posmakiem goryczki. Duża zawartość cukru była gwarantem naturalnej konserwacji przetworów z jabłek, stąd syrop cieszył się sporą popularnością w przeszłości, ale i dziś często  gości na holenderskich stołach, zwłaszcza tych, przy których siedzą dzieci.  Jest wykorzystywany zarówno do kanapek, jak i naleśników oraz deserów. 

Bingo
Gra losowa, idealna dla dużych grup i budząca spore emocje. Wymaga jedynie dobrej znajomości liczb, co dla obcokrajowców może być wyzwaniem, zważywszy na fakt, iż Holendrzy czytają liczby od końca - najpierw jedności, potem dziesiątki. Zasada jest prosta - uczestnicy dostają kartki z numerami. Każda kartka zawiera inny zestaw. Prowadzący losuje kolejno  liczby, które należy wykreślić, jeśli figurują na mojej kartce. Wygrywa ten, kto pierwszy odznaczy wszystkie swoje numerki. 

Carnaval - karnawał
Trwa krócej niż w Polsce, jest za to huczniej obchodzony, zwłaszcza w południowej części kraju, gdzie w przeszłości mieszkało więcej katolików. Ostatnie dni przed Środą Popielcową to czas ulicznych zabaw, przebierańców, tańców i korowodów. Więcej informacji o karnawale znajdziecie tutaj

Darten - rzutki lub lotki
Rozrywka znana i nad Wisłą. W Holandii tarcza do gry wisi w niemal każdym pubie. Zawsze się zastanawiałam, czy lotki i alkohol to dobre połączenie, ale nigdy nie słyszałam, żeby ktoś na tym ucierpiał, więc najwidoczniej Holendrzy jakoś sobie radzą. Albo grają przed piciem, albo celność mają już w genach i żaden procent im nie straszny ;) 

Elfstedentocht 
To wyścig łyżwiarski po naturalnym lodzie na terenie Fryzji o długości 200 km. Trasa prowadzi przez jedenaście miejscowości stąd nazwa - Objazd Jedenastu Miast. Ze względu na bezpieczeństwo grubość lodu musi wynosić min. 15 cm, więc zawody odbywają się bardzo nieregularnie. Ostatni raz miały miejsce w 1997 roku. 

Frank Annelies Marie
Kto nie zna Anny Frank - żydowskiej dziewczynki, która ukrywając się na tyłach amsterdamskiej kamienicy podczas wojny prowadziła pamiętnik. Nie wiedziała wówczas, że choć nie będzie jej dane przeżyć wojny, jej zapiski zostaną przetłumaczone na wiele języków i staną się najpoczytniejszym dziennikiem na świecie. 
Anna Frank (TEDxNJLibraries / Foter / CC BY)
Grachten - kanały 
Są wszędzie - w miastach, na terenach wiejskich, wzdłuż dróg i ścieżek. Nie ma Holandii bez wody, a skoro lepiej żyć na lądzie, wodę trzeba jakoś okiełznać. Choć są i tacy, co wybrali mieszkanie na barkach, w specjalnie wydzielonych dzielnicach kanałowych. Nad kanałem można wypić aromatyczną kawę, po kanale można pływać łódką w leniwe, niedzielne popołudnie. Ale i w kanale można wylądować bez ostrzeżenia, jeśli zajdziesz za skórę nieodpowiednim osobom w mieście lub po prostu źle zaparkujesz samochód ;)

Haring - śledź
Przysmak Holandii, czasem z cebulką, tradycyjnie zjadany od głowy, trzymany za ogon. Więcej o śledziach tutaj

Ik - ja
Tak zaczynaj każde zdanie, w którym chcesz coś powiedzieć o sobie. Nie, to nie jest przejaw egocentryzmu ;) W niderlandzkiej gramatyce podmiot domyślny nie istnieje, więc np.: proste jednowyrazowe zdanie Śpię to po holendersku Ik slaap. 

Ja - tak
Zgadzaj się z umiarem. Zadbaj o swoje prawa. Holendrzy są bezpośredni, nie zrażają się łatwo i mówią otwarcie, czego chcą. Dlatego śmiało możesz powiedzieć nee, jeśli coś ci nie odpowiada. 

Klompen - chodaki
Tradycyjne wiejskie buty rzeźbione z jednego kawałka drewna. Więcej pisałam o nich tutaj. 

Loesje
czyli organizacja promująca wolność słowa. Powstała w Holandii ale obecnie działa w wielu innych krajach, w tym w Polsce. Sama nazwa to holenderskie imię żeńskie. 
Plakat Loesje (Mycroyance / Foter / CC BY-NC)
Molen - wiatrak
Kolejny symbol Niderlandów. Można je spotkać niemal wszędzie, niektóre drewniane wciąż jeszcze dzielnie stoją na straży holenderskiego krajobrazu, choć coraz więcej przybywa smukłych wiatraków elektrycznych. 

Nederland - Niderlandy
To popularna nazwa Holandii. Oficjalna nazwa państwa brzmi: Koninkrijk der Nederlanden - Królestwo Niderlandow. 

Oranje - Pomarańcz
To zarówno kolor jak i nazwisko pierwszego władcy Willema van Oranje, którego potomkowie do dziś zasiadają na holenderskim tronie. Nie trudno się domyślić, dlaczego drużyna piłkarska oraz kibice zawsze występują w pomarańczowych strojach. 

Polder 
Czyli depresje - obszary położone poniżej poziomu morza, otoczone wodą, zazwyczaj powstałe z osuszenia terenów morskich. Stanowią ok. 25% powierzchni kraju. Holendrzy są uznanymi na świecie ekspertami w zarządzaniu wodą, robią z nią, co chcą i nie wahają się wydzierać ziemi morzu. 

Rembrandt Harmenszoon van Rijn
Grafik, malarz, rysownik. Syn młynarza, urodzony w Lejdzie, zmarł w Amsterdamie. Nie miał łatwego życia prywatnego. Jest uznawany za jednego z największych artystów światowych
Autoportret Rembrandta (Foter / Public Domain Mark 1.0)
Solliciteren - aplikować
czyli szukać pracy. Chyba każdy, kto choć chwilę był bezrobotnym w Holandii zna wszelkie odmiany tego słówka: het sollicitatiegesprek - rozmowa w sprawie pracy, de sollicitatiebrief - list motywacyjny, sollicitatievragen - pytania podczas rozmowy w sprawie pracy, het sollicitatieformulier - formularz aplikacyjny. 

Tulpen - tulipany
Nie wymagają komentarza, prawda? :) 
Tulipany (keeva999 / Foter / CC BY-NC-SA)
U - pan, pani, państwo
Wymawiane z ustami lekko zwiniętymi w rulonik brzmi podobnie do polskiego y jest najkrótszą znaną mi formą grzecznościową ;) 

Voetbal - piłka nożna
Sport narodowy. Angażuje wszystkich bez wyjątku, a holenderska jedenastka zapewnia od wielu lat mocne wrażenia swoim kibicom, którzy wystrojeni od stóp do głów na pomarańczowo krzyczą: Hup Oranje hup! 

Weg - droga
ale może znaczyć też odejdź lub spadaj, zwłaszcza jeśli występuje w wyrażeniu wegwezen i towarzyszy temu palec wskazujący drzwi ;) 

Willem AleXander i MaXima
Miłościwie panujący król i królowa Holandii. 

IJsselmeer 
Jezioro powstałe w 1932 roku poprzez wybudowanie tam na na Morzu Północnym. Jedną z tam - (Afsluitdijk) wraz z fragmentem jeziora można zobaczyć tutaj.  
Gwoli ścisłości wyjaśniam, że zestawienie liter IJ to ligatura utożsamiana z literą Ÿ, stąd zajmuje jedno z ostatnich miejsc w niderlandzkim alfabecie. Czasem można również spotkać się z np.: takim zapisem: WŸ ZŸN, co oznacza ni  mniej ni więcej jak wij zijn. 

Zingen - śpiewanie
To jedna z tych rzeczy, którą Holendrzy lubią robić najbardziej. Dlatego tyle tam różnego rodzaju chórów - amatorskich i bardziej profesjonalnych, klasycznych i współczesnych - do wyboru, do koloru.

Tak wygląda Holandia w moich oczach. A z czym Wam kojarzą się Niderlandy? :)

Zajrzyjcie też koniecznie do pozostałych blogów biorących udział w akcji:

CHINY

Biały Mały Tajfun - Kunmiński alfabet 

ESPERANTO

Językowa Oaza - Esperanckie ABC

FRANCJA

Francuskie i inne notatki Niki - Roussillon w alfabecie

Français-mon-amour - Francuski alfabet 

Madou en France - Alphabet de Strasbourg

Love For France - ABC Alzacji, czyli alfabet regionu

Blog o Francji, Francuzach i języku francuskim : Bretania od A do Z

GRUZJA

Gruzja okiem nieobiektywnym - Gruzja od A do Z

HISZPANIA

Hiszpański na luzie - Las Fallas de Valencia od A do Z 

KIRGISTAN

Kirgiski.pl - O języku kirgiskim po polsku - Kirgiskie ABC

NIEMCY

Willkommen in Polschland - Alfabet mojego miasta

Niemiecka Sofa - Niemiecki alfabet

Blog o języku niemieckim - W 80 blogów dookoła świata: Niemiecki alfabet.

NORWEGIA 

Pat i Norway - Norwegia od A do Å

ROSJA

Rosyjskie Śniadanie - Alfabet miłych słów

STANY ZJEDNOCZONE

Specyfika Języka - "W 80 blogów dookoła świata" i amerykański alfabet, czyli mój pierwszy raz
  
SZWECJA

Szwecjoblog - Alfabet szwedzkości

WIELKA BRYTANIA

Head Full of Ideas - My Personal British ABC 

english-at-tea - Brytyjski alfabet 

WŁOCHY

Studia, parla, ama - Alfabet włoskości 

CiekawAOSTA - Valle d'Aosta od A do Z - W 80 blogów dookoła świata

Primo Cappuccino - Z czym kojarzą Ci się Włochy?
http://www.primocappuccino.pl/z-czym-kojarza-sie-wlochy/


Jesteś blogerem kulturowym lub językowym i chciał(a)byś wziąć udział w naszym projekcie? Napisz do nas:  blogi.jezykowe1@gmail.com albo dołącz do naszej grupy na Facebooku.

21 komentarzy:

  1. Pierwsze słowa jakich nauczyłam się w tym języku to "sloffen klompen" i mam nadzieję niedługo zakupić sobie takie kapciuszki - chodaczki :)) Nawiązując do ostatniej literki alfabetu - cóż mogę powiedzieć? Zanger Rinus! Mój faworyt, jego "muzyka" wprawia mnie w doskonały humor, codziennie muszę chociaż raz obejrzeć video "Met Romana op de scooter" - przekazuję Rinusa ( no i Deborę, bo to ona tutaj robi show) komu tylko mogę, niech ich humor też będzie na najwyższym poziomie :))))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Rinusa nie znam, ale z przyjemnością się zapoznam - dzięki za podpowiedź :)

      Usuń
  2. Śliczna forma grzecznościowa :) A Weg to się u nas w domu mawiało, a konkretnie - mówiła tak Mama, kiedy próbowaliśmy się dobierać do tortu albo innych słodkości ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Też to czasem słyszałam w Polsce, tylko wymawiane jako "weg", podczas gdy to holenderskie brzmi "wech".

      Usuń
  3. Chyba zawarłaś wszystko, co można :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Chyba można dużo więcej, ale co za dużo to nie zdrowo ;)

      Usuń
  4. Mi Holandia kojarzy się standardowo z chodakami, wiatrakami i tulipanami. pomyślałam sobie, że fajnie znać chociaż odpowiedniki tych słów po holendersku.. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I niektóre wcale nie są takie trudne - jak tulipany - tulpen ;)

      Usuń
  5. Tulipany i wiatraki najbardziej mi się kojarzą z Holandią. A tutaj mamy Niderlandy w pigułce - nic dodać, nic ująć :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To właśnie holenderski towar eksportowo - turystyczny - wiatraki i tulipany ;)

      Usuń
  6. Bardzo ciekawy wpis :) Włosi też lubią grać w bingo, to tradycyjna rozrywka świąteczna i noworoczna. I bardzo mi się podobają te tradycyjne chodaki :D

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To się Włosi szybko z Holendrami dogadają ;) Bingo jest świetne, gdy trzeba zająć dużą grupę ludzi.

      Usuń
  7. Chodaki, tulipany i wiatraki - to moje skojarzenia z Holandią. I oczywiście język, który czasem brzmi jak niemiecki lub angielski (przynajmniej dla mnie).

    Coś mi się wydaje, że Holendrzy nieprędko będą mieli okazję do organizacji Elfstedentocht. Z roku na rok jest chyba coraz cieplej. A szkoda, bo to ciekawa tradycja.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Moje skojarzenia z Holandią są podobne do tych Oli. No i może jeszcze dodałabym te roślinki co u nas nielegalne są ;)

      Usuń
  8. Oranje - to już wiem, dlaczego pomarańczowy jest kolorem narodowym.
    Ik - bardzo podobnie jak we francuskim.
    Anna Frank - też czytałam, bardzo poruszający dziennik.
    Tulipany - byłam kiedyś wiosną w Keukenhof. Tulipany były niesamowite!

    OdpowiedzUsuń
  9. Też się w końcu dowiedziałam dlaczego holenderscy piłkarze są w pomarańczowych wdziankach :D

    OdpowiedzUsuń
  10. Loesje- gdzieś to widziałam w jakimś innym kontekście, tylko nie mogę sobie przypomnieć gdzie..
    A propos depresji- po francusku Holandia to "Pays-bas" czyli "niski kraj" ;)
    Zdjęcia pól tulipanowych zawsze robią na mnie ogromne wrażenie!
    Nie kojarzyłam Holendrów ze śpiewaniem- może dlatego, że nie znam ich zbyt dużo ;)

    OdpowiedzUsuń
  11. Rozrywkowi ci Holendrzy - lotki, bingo, piłka, śpiewanie :D i bardzo minimalistyczni - jedno U i wszystko wiadomo ;)

    OdpowiedzUsuń
  12. Witam. A ja z innej beczki. Jaką jest różnica między ander a andere. Czy są jakieś zasady w używaniu. rozpoczączelam dopiero przygodę z holenderskim i trafiłam tutaj. Świetny blog. Dziękuję z góry za pomoc angelika .

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Upraszczając sprawę możemy powiedzieć, że to czy użyjemy andere czy ander zależy od rodzaju rzeczownika i rodzajnika, który przed nim stoi. Wszystko pięknie jest wyłożone tutaj: http://www.taalblad.be/zinsbouw/anders-of-andere-

      Usuń
  13. Muszę koniecznie zajrzeć do wpisu o chodakach, bo to jedna z tych rzeczy, o których się niby wie, a jednak nic się nie wie. :)

    OdpowiedzUsuń

Podziel się ze mną swoją opinią - z przyjemnością przeczytam Twój komentarz :) Podpisz się jednak proszę, zwłaszcza jeśli oczekujesz odpowiedzi.