niedziela, 25 maja 2014

Dziwaczne niderlandzkie słowa

W 80 blogów dookoła świata to projekt blogerów, którzy opisują to samo zagadnienie z perspektywy różnych krajów, języków i kultur. Obecny temat to najdziwniejsze, najśmieszniejsze lub najtrudniejsze do wymówienia słowa. Zabieram Was więc dziś w podróż ku wszelkim łamańcom językowym, żartom słownym i innym lingwistycznym cudakom z całego globu. A zaczynamy od Holandii oczywiście ;) 

Śmieszne słówka
Kiedy zaczynałam swoją przygodę z holenderskim niemal co drugi wyraz brzmiał śmiesznie. Z czasem oswoiłam się ze specyficznymi dźwiękami, ale do dziś mam dwa ulubione słówka:  de donderdag (czwartek)  i de komkommer (ogórek). Zyskały moją sympatię od pierwszego usłyszenia dzięki swojemu brzmieniu.  Niewątpliwym kuriozum jest dla Polaków również goeiemorgen, o którym pisałam tutaj.  Poza tym  istnieje jeszcze kilka ciekawych słówek, np.: de dupe. I nie ma to nic wspólnego z tą częścią ciała, gdzie plecy kończą swą szlachetną nazwę ;) De dupe znaczy tyle, co ofiara lub poszkodowany. 

Krótko czy długo? 
Holendrzy mają wiele bardzo krótkich wyrazów, jak np.: 
de la - szuflada
het ei - jajko 
de ui - cebula                    

Ale szczycą się również szalenie długimi złożeniami w stylu: 

 kindercarnavalsoptochtvoorbereidingswerkzaamhedencomitéleden

który oznacza: członkowie komitetu zajmującego się przygotowywaniem karnawałowej parady dla dzieci

Szczytem ekwilibristyki językowej jest natomiast najdłuższy niderlandzki wyraz: 

rioolwaterzuiveringsinstallatieconsumentenonderzoekershondenbrokkendieetwinkelgarderobejuffrouw 

co znaczy mniej więcej: szatniarka ze sklepu z dietetyczną karmą dla psów, którego właściciel zajmuje się badaniem klientów - posiadaczy instalacji do oczyszczania wody. Ufff.... ciężko to ująć w jednym zdaniu ;) (I nie pytajcie mnie, czy widziałam kiedykolwiek szatniarkę w sklepie dla psów ;) )  

Połamania języka! 
Obok najdłuższych wyrazów istnieją również łamańce językowe. Osobiście uważam, że nie są aż tak trudne jak nasz chrząszcz ze Szczebrzeszyna, ale zobaczcie sami i oceńcie:
                      
Kapper Knap, de knappe kapper, knipt en kapt heel knap, maar de knecht van kapper Knap, de knappe kapper, knipt en kapt nog knapper dan kapper Knap, de knappe kapper.
http://www.uebersetzung.at/twister/nl.htm

A oto wolne tłumaczenie:
Fryzjer Knap, przystojny fryzjer, obcina i czesze bardzo elegancko, ale czeladnik fryzjera Knapa, przystojnego fryzjera, obicna i czesze jeszcze bardziej elegancko niż fryzjer Knap, przystojny fryzjer. 

I jeszcze jeden łamaniec:
Vissende vissers die vissen naar vissen, maar vissende vissers die vangen vaak bot. De vis waar de vissende vissers naar vissen vindt vissende vissers vervelend en rot.
http://www.uebersetzung.at/twister/nl.htm


Łowiący rybacy (chcą) łowić ryby, ale łowiący rybacy często znajdują kość. Ryba, na którą polują łowiący rybacy uważa łowiących rybaków za nudnych i złych.


Spróbuj sam!
Rabarberbarbarabarbarbarenbaardenbarbier to kolejny dziwoląg językowy. Komu z Was udało się go chociaż przeczytać? ;) Tym razem jednak nie podam jego znaczenia, lecz zapraszam do samodzielnej  próby przetłumaczenia. Pomocą niech będzie ta oto historyjka:

Er was eens een meisje, dat heette Barbara. Barbara had een groentenwinkel en verkocht rabarber (rabarbar). Daarom noemden alle mensen dat meisje: Rabarberbarbara. Later begon Barbara een cafe met een bar (bar). Op het raam stond:Rabarberbarbarabar. Daar kwamen wilde mannen op bezoek, echte barbaren (barbarzyńcy, obcy): de Rabarberbarbarabarbarbaren. O, wat hadden die mannen lange baarden (brody)! Die baarden noemden ze: Rabarberbarbarabarbarbarenbaarden. En de barbier (fryzjer) die die lange baarden moest knippen was de Rabarberbarbarabarbarbarenbaardenbarbier! 
http://www.uebersetzung.at/twister/nl.htm

Kto wie już co znaczy Rabarberbarbarabarbarbarenbaardenbarbier, niech pisze w komentarzach :) 

Bardziej zainteresowanym dziwnymi słówkami niderlandzkimi polecam stronę: http://www.taalkabaal.nl/  gdzie można znaleźć przeróżne łamańce językowe, skróty, powiedzonka jak również przezwiska i zwroty niecenzuralne.

Natomiast wszystkich Czytelników zapraszam w dalszą podróż W 80 blogów dookoła świata: 


English-Nook

Hiszpański na luzie

Szwecjoblog

Wietnam.info

Learn English Śpiewająco

Język holenderski - pół żartem, pół serio

Uzależnienie od Francuszczyzny

Daga tłumaczy

Francais-mon-amour

Studia-parla-ama
Niemiecka Sofa

Blog o języku niemieckim

PS. Jeśli sam jesteś blogerem i piszesz o kulturze, językach lub pokrewnych tematach, przyłącz się do naszej grupy na Facebooku: Blogi językowe i kulturowe: https://www.facebook.com/groups/175220379329663/

poniedziałek, 19 maja 2014

Maken czy doen?

Kiedy powiemy maken a kiedy doen po niderlandzku? Używając języka na co dzień wiele wyrażeń utrwala się w głowie bez wysiłku, np.: 
zich zorgen maken over - martwić się o
awfas doen - zmywać naczynia

Jednak kiedy próbujemy przetłumaczyć jakieś polskie zdanie na holenderski, zaczynamy się zastanawiać, który czasownik byłby lepszy. W ogóle można powiedzieć, iż  maken odnosi się do czynności bardziej konkretnych, szczegółowych, twórczych, doen zaś oznacza ogólne działanie.
W szczególe zaś jest kilka reguł rozróżniających te dwa słowa:

Maken
- oznacza tworzyć coś od początku, kreować. Np.: Zussen maken vaak ruzie.
- znaczy przenosić kogoś lub coś w inny stan, czynić kogoś (np.: szczęsliwym) Np.: Dat maakt me blij. 
- może znaczyć też tyle, co naprawiać. Np.: Mijn fiets is kapot. Kan je het maken? 

Doen
- znaczy powodować, sprawiać. Np.: Dat doet me pijn. 
- oznacza ogólnie  działać, być aktywnym, coś przeprowadzać. Np.: Wat doe je morgen? 
- znaczy zachowywać się. Np.: Doe niet zo gek! 
- może też oznaczać dodawać. Np.: Doe melk in mijn koffie, alstublieft. 
- znaczy robić, zwłaszcza w odpowiedziach, w których chcemy uniknąć powtarzania czasownika. Np.: Heb je al gestofzuigd? Nee, dat moet ik nog doen. 

Kto chce od razu poćwiczyć w praktyce, polecam stronkę: 

Powodzenia! 

Źródło: 
http://www.taalblad.be/zinsbouw/maken-of-doen-

PS. Już niebawem zaproszę Was w podróż dookoła świata :) Do przeczytania w kolejnym poście!