środa, 25 marca 2015

Nieśmiertelni bohaterowie holenderskich bajek

Witajcie w kolejnej odsłonie projektu "W 80 blogów dookoła świata". Dziś zapraszam Was na bajki - te klasyczne, powszechnie znane, które od wielu lat bawią i wychowują kolejne pokolenia dzieci. Zacznę oczywiście od ulubieńców holenderskich małolatów, a potem moi koledzy i koleżanki przedstawią Wam najznakomitsze opowieści do poduszki z różnych części globu. 


Bardzo lubię bajki, nie tylko dlatego, że są napisane prostym językiem, zrozumiałym nawet dla obcokrajowca, który zna zaledwie kilkaset podstawowych słów.  To przypomnienie beztroskiego dzieciństwa, bezpiecznego czarno-białego świata, gdzie sprawiedliwość i dobro zawsze wygrywają. Wspominałam już na blogu o niektórych bohaterach holenderskich maluchów i starszaków, takich jak Dik Trom oraz Jip i Janneke. Dziś natomiast chcę Wam opowiedzieć o trzech popularnych od lat bajkowych postaciach, stworzonych przez Annie M. G. Schmidt - królową holenderskiego bajkopisarstwa.

Abeltje
To tytułowy bohater książki, która została wydana w 1953 roku i cieszyła się takim powodzeniem, że po dwóch latach ukazał się drugi tom. Abeltje pracuje w domu towarowym jako windziarz. Wie, że pod żadnym pozorem nie wolno mu nacisnąć zielonego guzika, ale pewnego dnia właśnie to robi, a wówczas winda wyskakuje z budynku i w ten sposób rozpoczyna się pełna przygód podróż po różnych zakątkach świata.  Powieść doczekała się ekranizacji w 1998 roku, a tak wyglądał trailer: 


Wiplala
W 1957 roku mali Holendrzy poznali tego malutkiego krasnala i pokochali go, mimo (a może własnie dlatego) że ze sztuką czarów był  na bakier. Wiplala właśnie z powodu niekompetencji został wydalony przez swoich towarzyszy a błąkając się po świecie poznał rodzinę Blom i trochę w ich życiu namącił ;) W ubiegłym roku przygody Wiplali ukazały się na dużym ekranie, a tu kilka scen z tego filmu:


Otje
To najmłodsze z wymienionych przeze mnie dzieł Annie Schmidt pojawiło się na rynku księgarskim w 1980 roku. Tytułowa bohaterka jest córką  kucharza o wybuchowym temperamencie. Świetnie dogaduje się ze zwierzętami. Jej ojciec stracił swoje dokumenty, dlatego musi pracować za marne pieniądze w hotelu De Koperwiek, skąd ostatecznie i tak zostaje zwolniony. To początek całej serii przygód Otje i jej przyjaciół. Książka jest dostępna również jako audiobook, a tym, którzy nie lubią czytać, polecam serial telewizyjny: 


A Wy pamiętacie bajki ze swojego dzieciństwa? Które należały do Waszych ulubionych? A może któreś z obecnych bajek (niekoniecznie holenderskich) uważacie za godne polecenia?

Zajrzyjcie też koniecznie na inne blogi:

CHINY

Biały Mały Tajfun - Chińskie bajki 


FRANCJA

Madou en France - Była sobie bajka... 

GRUZJA

Gruzja okiem nieobiektywnym - Jak powstała Gruzja 

HISZPANIA

Hiszpański na luzie - Klasyczne hiszpańskie bajki z lat 80 

IRLANDIA

W Krainie Deszczowców - Talerz uciekł z łyżką czyli popularne bajki w Irlandii: 

KIRGISTAN

O języku kirgiskim po polsku - Apendi - bohater kirgiskich (i nie tylko) bajek 

NIEMCY

Niemiecki po ludzku - Bajki niemieckie razy dwa 

Niemiecka Sofa - Stare, ale jare bajki dla dzieci w Niemczech

Blog o języku niemieckim - Niemieckie bajki - Piaskowy Dziadek.

NORWEGIA

Pat i Norway - Stare ale jare bajki dla dzieci w Norwegii

ROSJA

Daga tłumaczy - blog o tłumaczeniach z rosyjskiego - Rosyjskie bajki - "Kołobok", 

STANY ZJEDNOCZONE

Specyfika języka - Stare ale jare bajki amerykańskie 

SZWAJCARIA

Szwajcarskie Blabliblu - Szwajcarskie Skarpetki Babibouchettes


TURCJA

Turcja okiem nieobiektywnym - Przygody Nasreddina Hodży 

WIELKA BRYTANIA

Blog o języku angielskim CPE, Business English - Stare ale jare brytyjskie kreskówki 

Head Full of Ideas - Brytyjskie bajki mojego dzieciństwa 

English-Nook - Stare ale jare brytyjskie bajki

WŁOCHY

CiekawAOSTA - Pimpa i Pinokio, stare bajki w nowej odsłonie po franko - prowansalsku   

Wloskielove - Na jakich bajkach wychowali się Włosi? 

Primo Cappuccino - Język włoski BAJECZNIE prosty!

Jesteś blogerem kulturowym lub językowym i chciał(a)byś wziąć udział w naszym projekcie? Napisz do nas:  blogi.jezykowe1@gmail.com albo dołącz do naszej grupy na Facebooku.

środa, 18 marca 2015

Wyrażenie: een kort lontje hebben - mieć krótki lont

Twój sąsiad jest porywczy? Nastoletni brat łatwo wpada w złość? A może sam(a) masz wybuchowy charakter? Jak opisać taką osobę po niderlandzku? Za pomocą wyrażenia: 

een kort lontje hebben

mieć krótki lont


Prawda, że bardzo obrazowy zwrot? Wszak bomby z krótkim lontem eksplodują bardzo szybko. Jak więc użyć tego zwrotu w zdaniu? Na przykład tak: 

Mensen met een kort lontje kunnen hun woede slecht beheersten en worden gauw boos. (żródło)
Ludzie z krótkim lontem nie panują nad swoim gniewem i szybko wpadają w złość. 

Jongeren hebben vaak een kort lontje. 
Młodzi mają często krótki lont. 

W 2007 roku została nakręcona seria programów pod tytułem "Korte lontjes". Dziennikarka z ukrytą kamerą sprawdzała "długość lontów" czyli opanowanie różnych mniej lub bardziej znanych osób. To jeden z epizodów:


A jak Wasze lonty? Łatwo ulegacie emocjom czy raczej trudno Was wyprowadzić z równowagi? :)

źródło:
https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/een-kort-lontje-hebben


niedziela, 8 marca 2015

Słownictwo: de vrouw - kobieta

Dziś Dzień Kobiet - Internationale Vrouwendag. To międzynarodowe święto jest obchodzone również w Niderlandach, jednak Holenderki rzadko dostają wtedy kwiaty a przyczyna tego stanu rzeczy nie leży bynajmniej w braku tulipanów ;) Po prostu dzień ten jest bardziej okazją do zwrócenia uwagi na prawa kobiet w ogóle niż do docenienia płci pięknej w szczególe. Taki zwyczaj. 

Pomyślałam sobie, że przy okazji 8. marca warto byłoby poznać synonimy słówka de vrouw - kobieta. Może to być wiedza cenna zarówno dla pań, które dzięki temu rozpoznają kiedy holenderskiemu absztyfikantowi utrzeć nosa, jak również dla panów chcących zdobyć serce swojej holenderskiej wybranki. Do dzieła więc! 

de vrouw - to znaczy kobieta, ale może również odnosić się do żony, zwłaszcza gdy stoi za zaimkiem dzierżawczym mijn - moja. Tak więc zdanie Dit is mijn vrouw - oznacza To jest moja żona, a nie moja kobieta ;)

het vrouwtje - kobietka, niby tylko zdrobnienie, ale przez wiele kobiet jest postrzegane jako poniżające, odpowiednik naszej blondynki lub słodkiej idiotki

de echtgenote - żona, małżonka, określenie bardziej oficjalne

het wijf - baba, babsztyl, czarownica, rozzłoszczona kobieta, czasem w ten sposób określa się również bojaźliwych mężczyzn, ale może też mieć znaczenie pozytywne np.: een lekker wijf - fajna babka

de teef - suka. Panom stanowczo odradzam używać, a w przypadku pań jedyna trafna odpowiedź to wymierzyć policzek. 

de dame - dama, pani, pełne szacunku określenie kobiety, często występuje w zwrocie Dames en heren - Panie i panowie

de mevrouw - pani, forma grzecznościowa, stoi przed nazwiskiem w oficjalnych listach w postaci skrótu Mw. lub Mevr

de juffrouw - kiedyś znaczyło panna, dziś tak nazywa się nauczycielkę. Powszechny w szkołach jest również skrót de juf. 

het meisje - dziewczynka

de meid - dziewczynka, brzmi dumnie w uszach małych kobietek zwłaszcza w wyrażeniu Goed zo! Grote meid! - Dobrze! Duża dziewczynka!

To są chyba najczęściej używane zwroty, ale być może spotkaliście się z jeszcze innymi synonimami słowa kobieta? Koniecznie wspomnijcie o tym w komentarzu! 

Pięknego Dnia Kobiet! 

Sea Dream Studio / Foter / CC BY-NC-SA