poniedziałek, 9 czerwca 2014

Czasowniki z "te"

Konstrukcja gramatyczna, którą dziś chcę przedstawić, nie ma bezpośredniego odpowiednika w języku polskim. Chodzi mianowicie o zdania, w których występują dwa czasowniki i nie są to czasowniki modalne. Wówczas przed drugim czasownikiem wstawiamy słówko "te". Popatrzmy na przykład: 

Ik wil fietsen. Chcę jeździć na rowerze. 
Tutaj mamy czasownik modalny (wil), więc bezokolicznik (fietsen) występuje na końcu zdania w czystej postaci. 

Ik probeer te fietsen. Próbuję jeździć na rowerze. 
Tutaj natomiast mamy zwykły czasownik (probeer), więc przed bezokolicznikiem (fietsen) na końcu zdania stoi jeszcze "te". 

Kiedy używamy słówka "te"?
1. Jest kilkadziesiąt czasowników, które wymagają dodatku w postaci słówka "te". Oto te (nomen omen! ;)) najczęściej używane: 
beginnen
beweren
blijken

denken
durven
hangen

geloven
hoeven
hopen

liggen
lopen
lijken

proberen
staan
vergeten
zijn 
zitten

Warto pamiętać, że zwrot typu: Ik zit te denken nie koniecznie oznacza, iż ktoś siedzi i myśli. Raczej można to przetłumaczyć jako zwrot zastanawia się. Podobnie wygląda sprawa z wyrażeniem  Hij loopt te zeuren  Pierwszy czasownik (loopt) w tym wypadku podkreśla raczej długotrwałość lub nasilenie czynności.

2. Konstrukcja om... te... 
Konstrukcji tej używamy, żeby wyrazić cel czynności. Np.: 

Ik ga naar de winkel om nieuwe schoenen te kopen. 
Idę do sklepu, żeby kupić nowe buty. 

3. Te znaczy też za, zbytnio 

Np.: 
Dit is te mooi om waar te zijn. 
To jest zbyt piękne, żeby było prawdziwe. 

Tu mamy dwa razy słówko te - raz w znaczeniu zbyt, drugi raz - dla wyrażenia celu. 

4. Te znaczy też do 

Np.: 
Wat heb je nog te doen? Co masz jeszcze do zrobienia? 
Wat kan ik u te drinken aanbieden? Co mogę Panu zaproponować do picia? 
De te kopen tafel - stół do kupienia

To tyle na dziś z gramatyki. Praca pracą, i nauka nauką, ale zbliżają się wakacje :) Czy ktoś z Was wybiera się do Holandii? Niebawem kilka słów specjalnie dla polskich turystów!

Źródło:
http://educatie-en-school.infonu.nl/taal/28140-het-gebruik-van-te-infinitief-hele-werkwoord.html
http://www.dutchgrammar.com/nl/?n=Verbs.Au10
http://www.taalbeleid.ugent.be/popup_werkwoordente.html

3 komentarze:

  1. To "te" jest całkiem zagmatwane. Jakby nie mogło być jednego jego znaczenia.
    A gdybym w zdaniu "Ik probeer te fietsen." zabrała "te", to czy zmieniłoby się całkowicie znaczenie? Czy tylko byłoby niepoprawnie gramatycznie?

    OdpowiedzUsuń
  2. Zapewne zebrana w jednym miejscu teoria wygląda skomplikowanie, ale wszystko się prostuje, gdy przechodzimy do praktyki. I nawet jeśli w zdaniu zabraknie "te" to i tak wszyscy zrozumieją, o co chodzi ;) Będzie to jedynie błąd gramatyczny, ale bez wpływu na komunikację.

    OdpowiedzUsuń
  3. Ale zdecydowanie wpłynie to na melodyczność wypowiedzi. Mnie zawsze poprawiała zdania i z 'te' brzmiało o niebo lepiej :)

    OdpowiedzUsuń

Podziel się ze mną swoją opinią - z przyjemnością przeczytam Twój komentarz :) Podpisz się jednak proszę, zwłaszcza jeśli oczekujesz odpowiedzi.